Montaż rekuperacji

Rekuperacja to inaczej wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, której montaż pozwala cieszyć się nieprzerwanie świeżym powietrzem w naszym domu. Ilość i jakość dostarczanego powietrza podlega ścisłej regulacji, a my uzyskujemy wyjątkowy mikroklimat w pomieszczeniu dopasowany do naszych potrzeb. Dodatkowo rekuperacja to efektywny odzysk ciepła, pozwalający na znaczną redukcję kosztów ogrzewania. Zatem montaż rekuperacji to same korzyści i wyjątkowy komfort przez cały rok!

Nowoczesne budownictwo to przede wszystkim szczelne okna i drzwi, które skutecznie utrudniają naturalny ruch powietrza w budynku niezbędny przy wentylacji grawitacyjnej. Aby wentylacja pomieszczeń w budynku działa sprawnie, należy wybrać system, gdzie przepływ powietrza jest wymuszony, czyli system wentylacji mechanicznej.

Jak działa instalacja rekuperacji?

System wentylacji mechanicznej (rekuperacji) to sieć przewodów wentylacyjnych dostarczających i usuwających powietrze z każdego pomieszczenia w budynku. Ruch powietrza wywoływany jest mechanicznie przez wentylatory nawiewne i wywiewne zlokalizowane w centrali wentylacyjnej będącej sercem całego systemu. W centrali znajdują się również poszczególne urządzenia odpowiedzialne za uzdatnienie powietrza do wymaganych parametrów.

Kluczowym elementem samej centrali wentylacyjnej jest rekuperator z wymiennikiem ciepła, gdzie zachodzi proces odzysku ciepła z powietrza wywiewanego. Sam wymiennik ciepła to urządzenie, przez które przepływają jednocześnie dwa strumienie ciepła w odmiennych do siebie kierunkach:

• Powietrze zewnętrzne, czyli świeże i chłodne kierowane do budynku
• Powietrze wewnętrzne, czyli zużyte i ciepłe usuwane poza budynek

Oba strumienie krzyżują się w wymienniku ciepła, przekazując między sobą strumień energii — powietrze wewnętrzne oddaje ciepło do strumienia powietrza zewnętrznego, podnosząc jednocześnie jego temperaturę. Co istotne, wymiennik posiada specjalną przeponę, umożliwiającą przekazanie energii, bez konieczności mieszania się ze sobą poszczególnych strumieni powietrza. Przepona jest niezbędna, aby powietrze zewnętrzne zachowywało swoją świeżość, nie mając kontaktu z zanieczyszczeniami obecnymi w powietrzu zużytym.

A co w przypadku budynku bez rekuperatora?

W przypadku instalacji wentylacji mechanicznej bez rekuperacji ciepło zawarte w usuwanym powietrzu tracone jest bezpowrotnie. Aby powietrze zewnętrzne zostało ogrzane do wymaganej temperatury, konieczne jest dostarczenie energii, co znacznie podwyższa koszty instalacji.

Szanowanie raz wytworzonej energii to duże oszczędności finansów oraz ulga dla naszego zanieczyszczonego środowiska

Centrala wentylacyjna - pozostałe komponenty urządzenia

Centrala wentylacyjna oprócz rekuperatora posiada dodatkowe sekcje odpowiadające za uzyskanie wymaganych parametrów powietrza. To właśnie w nich zachodzi oczyszczanie powietrza, regulacja wilgotności oraz temperatury do odpowiedniego poziomu. Tak przygotowane powietrze jest wprawiane w ruch przez wentylatory nawiewne i rozprowadzane z wykorzystaniem kanałów wentylacyjnych do poszczególnych pomieszczeń. Analogiczna sytuacja zachodzi w instalacji wywiewnej, gdzie powietrze zużyte wyciągane jest z pomieszczenia i usuwane poza budynek (po przejściu przez wymiennik ciepła).

Należy pamiętać, że ilość powietrza dostarczanego do pomieszczeń jest ściśle określona na początkowym etapie inwestycyjnym (projekt instalacji rekuperacji). Poprawne funkcjonowanie systemu wymaga, aby ilość powietrza nawiewanego i usuwanego była taka sama.

Montaż rekuperacji — dlaczego naprawdę warto?

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła to ogrom zalet, a do największych jej atutów należy zaliczyć: zawsze zdrowe, świeże powietrze, nieporównywalny komfort użytkowania systemu wentylacji oraz znaczne oszczędności na kosztach ogrzewania domu.

Są to trzy najważniejsze kwestie, które czynią montaż rekuperacji rozwiązaniem godnym polecenia oraz inwestycji.

Zawsze świeże powietrze nawet w mieście!

Odpowiedni mikroklimat wewnątrz pomieszczeń jest niezbędny dla maksymalnej koncentracji oraz dobrego samopoczucia. Aby go uzyskać należy wypełnić pomieszczenia powietrzem świeżym, natlenionym oraz o odpowiedniej zawartości wilgoci. Niestety, zamieszkując tereny zurbanizowane o wysokim zanieczyszczeniu powietrza, wytworzenie odpowiedniego mikroklimatu wewnątrz domu nie jest możliwe.

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła to stały dostęp do powietrza o odpowiednich parametrach bez względu na warunki zewnętrze. Wietrzenie pomieszczeń przestaje być konieczne, bowiem świeże powietrze dostarczane jest za pomocą kanałów wentylacyjnych. Sekcja filtrowa centrali wentylacyjnej usuwa z niego wszystkie roztocza alergeny oraz zanieczyszczenia, czyniąc je powietrzem zdrowym.

Jest to idealne rozwiązanie dla terenów zmagających się ze smogiem, gdzie otwarcie okna w okresie grzewczym to praktycznie samobójstwo ;)

Należy zwrócić uwagę, że montaż rekuperacji to dla alergików szansa na oddech powietrzem bez męczących alergenów (zwłaszcza w okresie wiosennym).

Znaczne oszczędności energii - ulga dla portfela i środowiska

Rekuperator umożliwia ponowne wykorzystanie ciepła już raz wytworzonego, minimalizując tym samym wysokie koszty ogrzewania pomieszczeń. Wybór systemu rekuperacji to zatem zysk podwójny:

• Oszczędności na ogrzewaniu to dodatkowe fundusze na nasze drobne przyjemności,
• Oszczędności energii to ogromna ulga dla naszego zanieczyszczonego środowiska.

Realnie oszczędności dzięki wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła sięgają około 30%. Wydaje się to niewiele, jednak zwróćmy uwagę, że jest to aż 1/3 rachunków płaconych każdego roku, natomiast koszt centrali wentylacyjnej i rekuperatora to wydatek jednorazowy.

Rekuperacja, czyli wybierz wysoki komfort mieszkania

Skuteczność instalacji wentylacyjnej (grawitacyjnej) jest ściśle zależna od warunków zewnętrznych i jej użytkownicy nie mają praktycznie żadnej kontroli nad ilością i jakością napływającego powietrza. Kluczem do poprawnie działającego systemu wentylacji jest wietrzenie pomieszczeń oraz obecność licznych nieszczelności w drzwiach i oknach. Wiadome jest, że domeną nowoczesnego budownictwa są szczelne przegrody, minimalizacja mostków cieplnych oraz maksymalna energooszczędność co przeczy idei wentylacji grawitacyjnej.

Natomiast wentylacja mechaniczna to całkowita niezależność od pogody, brak konieczności otwierania okien oraz świadoma regulacja wentylacji w naszym domu. Montaż systemu rekuperacji to również sprawne usuwanie nadmiaru wilgoci oraz nieprzyjemnych zapachów (np. kuchennych), które zazwyczaj długo utrzymują się w pomieszczeniu. Brak konieczności przewietrzania pomieszczeń docenimy w okresie letnim, gdzie uchylenie okna wiążę się z pojawieniem się w domu uciążliwych owadów.

Instalacja rekuperacji to zdecydowanie system dla osób lubiących pełną kontrolę oraz maksymalne dostosowanie warunków panujących wewnątrz domu.

Dodatkowe atuty montażu wentylacji mechanicznej:

1/ Brak strat ciepła w zimie - nieszczelności przegród wymagane przy sprawnej wentylacji grawitacyjnej powodują znaczne straty ciepła (aż do 50%)

2/ Znaczne podniesie rynkowej wartości nieruchomości

3/ Izolacja pomieszczeń domu od ulicznych hałasów

4/ Możliwość połączenia rekuperacji z instalacją budynku inteligentnego (czyli komfort 100%!)

5/ Centrala to szybkie i sprawne przewietrzanie pomieszczeń w domu

Montaż rekuperatora- wybór instalatora

Wybór odpowiedniego instalatora systemu jest kluczem do poprawnie działającej oraz wydajnej instalacji rekuperacji. Zakup nawet najdroższych urządzeń nie przyniesie oczekiwanego efektu, jeśli rekuperator nie zostanie zamontowany przez tzw. fachowca z prawdziwego zdarzenia. Pamiętajmy więc, aby wybór instalatora rekuperacji nie był dziełem chwili ani złudnej „okazji cenowej" - dobry instalator po prostu musi kosztować.

Zatem na co zwrócić uwagę?

• Przede wszystkim wiedza oraz doświadczenie w montażu rekuperacji. Obszerne portfolio instalatora pozwala na świadomość częstych, a łatwych do uniknięcia błędów montażu.
• Szczegółowe zapoznanie się z dokumentacją (czyli projekt oraz założenia systemu). Warto zwrócić uwagę na sposób czytania projektu oraz znajomość występujących na rysunkach oznaczeń. Doświadczony instalator nie będzie próbował wprowadzać swoich zmian i będzie trzymał się stricte wytycznych projektowych.
• Dobrym rozwiązaniem jest wybór firmy z obsługą kompleksową, czyli projekt, dobór urządzenia oraz montaż rekuperacji.

Pamiętaj! System rekuperacji błędnie zamontowany będzie niewydajny, sprawiający uciążliwe problemy oraz nieprzynoszący oczekiwanych oszczędności. Natomiast poprawny montaż to maksymalne wykorzystanie potencjału instalacji odzysku ciepła, oszczędności kosztów ogrzewania oraz nieporównywalny komfort użytkowania.

Potencjalne błędy w projekcie oraz montażu rekuperacji

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła zapewni wysoki komfort jedynie pod warunkiem prawidłowo wykonanego projektu oraz odpowiedniego montażu całej instalacji. Poważne błędy mogą wystąpić zarówno na etapie projektowania, jak i montażu systemu rekuperacji, dlatego warto jest mieć ich świadomość.

Błędy podczas montażu rekuperacji:

• Brak projektu bądź zlekceważenie zawartych w nim wytycznych. Projekt to dogłębna analiza potrzebnej ilości powietrza, dobór średnic kanałów wentylacyjnych oraz wybór odpowiedniego urządzenia (rekuperator). Efekt montażu rekuperacji bez projektu należy potraktować jak los na loterii
• Rekuperator zamontowany w miejscu z ograniczonym dostępem
• Ograniczony dostęp do kanałów wentylacyjnych - brak możliwości wykonania okresowych czynności serwisowych, czyli m.in czyszczenia przewodów
• Brak izolacji kanałów wentylacyjnych, której zadaniem jest ochrona przed kondensacją pary wodnej na powierzchni przewodów. Zapobiega również ewentualnym stratom energetycznym w przypadku prowadzenia kanałów wentylacyjnych w pomieszczeniach nieogrzewanych
• Centrala i rekuperator zamontowane w nieogrzewanym miejscu np. na nieużywanym i niezaizolowanym poddaszu

Błędy po stronie projektanta:

• Nieprawidłowy dobór kanałów wentylacyjnych - zaprojektowanie średnic nieadekwatnych do zapotrzebowania powietrznego danych pomieszczeń,
• Nieoptymalna ilość oraz umiejscowienie nawiewników
• Dobór rekuperatora o nieodpowiedniej mocy, co uniemożliwia skuteczną i sprawną wentylację w poszczególnych pomieszczeniach w budynku
• Wykonanie zbyt mało szczegółowego rysunku instalacji wentylacyjnej, mogącego spowodować nieporozumienia z instalatorami systemu

Inne możliwe błędy:

• Wykonanie nieszczelnych okien, co w przypadku wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła powoduje znaczne straty energetyczne
• Brak podcięcia drzwi skutkującego zaburzeniem cyrkulacji powietrza w pomieszczeniach
• Zbyt późna decyzja o montażu rekuperacji w naszym domu
• Nadmierne poszukiwanie oszczędności przy wyborze modelu rekuperatora oraz elementów montażowych

Kiedy podjąć decyzję o montażu rekuperacji?

Decyzję o montażu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła najlepiej jest podjąć jak najwcześniej, czyli na etapie projektu budynku. Jest to moment, w którym mamy możliwość przygotowania domu pod przyszłą instalację, umożliwiając tym samym zastosowanie najlepszych rozwiązań. Zbytnie odkładanie decyzji o rekuperacji to konieczność późniejszych kompromisów i ustępstw przy montażu systemu.

Projekt rekuperacji, a modyfikacje podczas budowy, które należy wprowadzić:

• Przygotować przestrzeń do prowadzenia przewodów wentylacyjnych oraz zaplanować ich trasę tak, aby były one możliwie niewidoczne
• Wybór odpowiedniego miejsca montażu centrali wentylacyjnej (np. na poddaszu)
• Zadbać o wykonanie izolacji na poddaszu, aby rekuperator znajdował się w miejscu o odpowiedniej temperaturze
• Doprowadzić prąd do miejsca montażu centrali wentylacyjnej
• Zrezygnować z budowy kominów, pierwotnie przewidzianych pod wentylację grawitacyjną.
• Dostosować system ogrzewania budynku pod montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła - należy dobrać kocioł o mniejszej mocy, który będzie współpracował z systemem rekuperacji

Rozwiązania dodatkowe dla domu z rekuperacją

Projekt rekuperacji obejmuje ustalenie bilansu powietrza nawiewanego i usuwanego z pomieszczeń, czyli ilość powietrza wymaganą do poprawnego funkcjonowania systemu. Planując montaż dodatkowej instalacji wentylacyjnej, która nie będzie częścią rekuperacji, zadbajmy aby praca obu systemów nie kolidowała ze sobą.

1/Wyciąg z kominka

Montaż instalacji kominkowej w domu z rekuperacją jest dozwolony, jednak należy pamiętać o zastosowaniu kominka z zamkniętą komorą spalania. Jest to rozwiązanie, dzięki któremu powietrze do spalania pobierane jest spoza budynku, a ilość powietrza przewidziana dla systemu rekuperacji nie zostaje zakłócona. Dodatkowo kominek musi posiadać komin spalinowy służący do odprowadzania spalin. Jest to kluczowe, aby instalacja kominkowa oraz system rekuperacji działały niezależnie od siebie.

2/Wyciąg z okapu kuchennego

Podłączenie wyciągu z okapu kuchennego do kratek wyciągowych wentylacji mechanicznej wydaje się dość oczywistym rozwiązaniem, jednak jest stanowczo odradzane. Dodatkowa ilość powietrza w kanałach wyciągowych rekuperacji zaburzy bilans powietrzny instalacji w budynku. Warto zwrócić uwagę, że system rekuperacji jest dobierany pod konkretną ilość powietrza, która powinna zostać usunięta z danej części budynku. Wyciąg z okapu to dodatkowe źródło powietrza, które znacznie zmniejszy efektywność całej instalacji wentylacyjnej.

Podpięcie okapu do instalacji wyciągowej to również:

• Szybsze zabrudzenie instalacji wentylacyjnej - powietrza wyciągane przez okap jest zazwyczaj tłuste,
• Konieczność częstszej wymiany filtrów
• Możliwość uszkodzenia wymiennika ciepła w rekuperatorze,
• Szybsze zużywanie się filtrów,

Zalecanym rozwiązaniem jest zaprojektowanie kanału wyrzutowego okapu bezpośrednio na zewnątrz, co pozwoli na separację obu instalacji. Natomiast jeśli chcemy uniknąć nadmiernego hałasu urządzenia, możemy zamontować wentylator wyciągowy np. na poddaszu.

Alternatywnie, możemy zamontować zwykły pochłaniacz powietrza, w przypadku którego nie ma konieczności projektowania dodatkowych kanałów. Filtry zamontowane w pochłaniaczu zazwyczaj pozwalają na w miarę sprawne oczyszczanie powietrza z nieprzyjemnych zapachów.

3/ Wentylacja garażu i kotłowni

Zgodnie z obowiązującymi przepisami pomieszczenia takie jak garaż bądź kotłownia powinny być wyposażone w wentylację grawitacyjną. Instalacja z odzyskiem ciepła nie jest możliwa z uwagi na obecność spalin w tym miejscu. Wyjątkiem jest kocioł z zamkniętą komorą spalania, który możemy spokojnie podpiąć pod ogólną wentylację mechaniczną.

Krótka instrukcja obsługi domu z rekuperacją

Instalacja rekuperacji z założenia jest systemem praktycznie bezobsługowym. Warto jednak zwrócić uwagę na kilka mankamentów, które zapewnią maksymalny komfort użytkowania systemu:

• Pamiętajmy, aby dywan bądź wykładzina nie blokowały podcięcia drzwi wykonanego dla sprawnej cyrkulacji powietrza w domu
• Okresowa kontrola drożności kanalików w wymienniku ciepła,
• Najważniejsze: regularna wymiana filtrów - jest to aspekt decydujący o jakości powietrza wewnątrz domu oraz jego mikroklimacie. Częstotliwość wymiany filtrów jest kwestią indywidualną, uzależnioną głównie od miejsca zamieszkania. Centrala pracująca na terenie zurbanizowanym będzie wymagała znacznie częstszej wymian filtrów niż dom mieszczący się na Mazurach.
• Obecnie rynek oferuje bardzo szeroki wybór filtrów do central - dopasujmy je ściśle do naszych potrzeb. Wiadomo - im wyższa cena, tym wyższy stopień filtracji, jednak nie warto zbytnio przepłacać. Jeśli nie zamieszkujemy terenów bardzo zanieczyszczonych, wybierzmy podstawową (i tańszą) wersję filtra.

A zatem rekuperacja to system idealny?

Niestety nie do końca. Mimo ogromnych korzyści, jest kilka aspektów, które możemy zaliczyć do wad instalacji rekuperacji.

1/ Dodatkowe koszty eksploatacyjne takie jak wymiana filtrów i okresowe serwisy

2/ Centrala i rekuperator to dodatkowe urządzenia, które mogą ulec awarii w naszym domu

3/ Projekt rekuperacji, czyli konieczność poprawnego doboru instalacji już na początkowym etapie

4/Skrupulatny wybór fachowców montujących naszą wentylację

5/ Dodatkowy koszt inwestycyjny (kilkanaście tysięcy złotych). Oczywiście jest to koszt jednorazowy, jednak wyższy niż decydując się na wentylację tradycyjną.

Pomimo wymienionych wad system rekuperacji to nadal rozwiązanie godne polecenia. Oczywiście centrala wraz z rekuperatorem to dość duży koszt inwestycyjny, jednak późniejszy komfort użytkowania i jakość powietrza zdecydowanie go rekompensują. Montaż rekuperacji jest polecany szczególnie dla budownictwa nowoczesnego oraz domów pasywnych, czyli domów gdzie minimalizacja zużycia energii jest głównym wyznacznikiem podczas projektowania budynku.

Zwróćmy uwagę, że instalacja rekuperacji jest rozwiązaniem coraz chętniej stosowanym i zapewne wkrótce stanie się oczywistym etapem projektu i budowy domu.